Tarihte Darıca... Darıca'da Millet Mektepleri'nin açılması!

Osmanlı İmparatorluğu'nda Tanzimat Dönemi'nden bu yana Arap alfabesinden, yazımı ve okuması kolay olan Latin alfabesine geçme denemeleri sürmekteydi. Tanzimat Dönemi'nin en ünlü Reisülküttaplarından Darıcalı Pertev Paşa'nın siyasi rakibi Afik Paşa devlet bürokrasisinde kullanılan çapraşık, ağdalı dilin sadeleştirilip anlaşılır hale getirilmesi adına adımlar attı. Bu çabaların başını çekenlerden biri olan Namık Kemal ise, Akif Paşa'dan neredeyse 50 yıl sonra 1878'de Arapça yazımda kullanılan sağdan sola yazmayı diz bükülmeyecek kadar dar bir pantolon giymeye benzetmiş ve ivedi olarak alfabe reformu yapılmasını önermişti. Bu duruma rağmen okur yazar oranını yükseltmeyi amaçlayan bu çabalar Osmanlı döneminde gerçekleşemedi. 1927 sayımına göre ülke genelinde okur-yazar oranı toplumun %10,6'lık kesimini oluşturuyordu. Başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere dönemin Maarif Vekili (Eğitim Bakanı) Mustafa Necati ve bir takım aydının çabaları sonucunda 24 Kasım 1928 tarihli Resmi Gazete'de 'Millet Mektepleri Nizamnamesi' yayımlanarak yürürlüğe girdi. İsmet İnönü'nün hararetle karşı çıktığı uygulama gereği 01 Ocak 1929 tarihi itibariyle açılacak Millet Mekteplerinde eğitim ve öğretimin Latin alfabesiyle Türkçe yapılması ön görüldü. Millet Mektepleri'ne 16-40 yaş arası okuma yazma bilmeyen herkesin katılması zorunlu kılındı. Dönemin Cumhuriyet Halk Fırkası, Türk Ocakları, ulusal ve yerel gazeteler yeni harflerin kabulüne yönelik olarak halkın gayretlerini destekliyorlardı. Gazetelerin bir kısmı Arap harfleriyle basılırken belli bölümleri Latin harfleriyle okuyucuya ulaşıyordu. 1936 yılında açılacak olan köy enstitülerinin ilk adımı olarak kabul edilen Millet Mektepleri 1936 yılına kadar Latin Alfabesi'ni Türk halkına öğretme de başrol oynadı.
Darıca Nahiyesi'ndeki Millet Mektepleri Açılış Töreni ülke genelinde olduğu gibi  bir şenlik havasında gerçekleşti. Nahiye Konağı önünde yapılan resmi törene Darıca Nahiye Müdürü Tevfik Özmert olduğu halde asleri ve mülki zevatın katılımıyla görkemli bir harf devriminin başlangıcı Darıca Nahiyesi'nde start aldı. Osmanlı İmparatorluğu zamanında Rumların eğitim gördüğü kız ve erkek okullarının yanı sıra Müslümanların din temelli eğitim gördükleri tarihsel camilerin avlularında da zaviyeler bulunmaktaydı. 
Darıca, mübadeleden sonra ilk 5 yılı okulsuz geçirmiş, bu durum özellikle Darıcalı Mübadil aileleri derinden yaralamıştı. Maarif Vekaleti (Milli Eğitim Bakanlığı) Eski Rum Okulu'nı (Scollia Rission) onartıp, ilkokul olarak 1929 yılında eğitime açtı. Açılış töreni Maarif Mekteplerinin açılış gününe denk getirildi. Okulda ülke genelinde olduğu gibi Türkçe, yurt bilgisi (tarih-coğrafya), aritmetik-geometri; aile bilgisi, resim-iş, yazı, beden eğitimi, müzik dersleri verilmeye başlandı. Okul ilk mezunlarını 1934 yılında verdi. Aynı yıl Darıca İlkokulu'ndan mezun olanlar içinde ortaokula devam etmek isteyenler Pendik Ortaokulu'na devam ettiler. 
Okulun eğitime açılmasıyla Nahiye'nin ilk eğitim sorununun aşılması yanında müsamere, piyes gibi sosyal ve kültürel etkinliklerin artması eğitim çağındaki çocukların sosyalleşmesinde büyük rol oynayacaktı. Darıca Nahiyesi'nde ilk eğitim aralıksız olarak Rum Okulu'nda 1963 yılına kadar devam etti. 1963'te yaşanan depremle 1882 yılında inşa edilmiş okulun duvarlarında meydana gelen derin çatlaklar sonucu okula oturulamaz raporu verildi. Bu durum üzerine öğrenciler, askeriyenin akaryakıt taburundaki barakalarda eğitime devam etmek zorunda kaldılar. 1964 yılında ise öğrenciler, inşası tamamlanan yeni ilkokula nakledildiler. 
1950'lilerde 5 yılı tamamlayıp ilkokuldan mezun olan öğrencilerinden eğitimlerine devam etmek isteyenler 7 km ötedeki Gekbuze (Gebze) Ortaokulu'na gitmek zorunda kalıyorlardı. Darıcalıların Milli Eğitim Bakanlığı'na verdikleri dilekçelere rağmen ödenek ve öğretmen eksikliğinden ortaokulun inşasına bir türlü başlanılamıyordu. Nihayet artan öğrenci sayısı ve bu duruma bağlı talepler karşısında 1967 yılında yeni yapılan ilkokul binasında ortaokul açılması kararlaştırıldı. Öğrenci kayıtları 67-68 öğretim yılında yapılmaya başlansa da öğretmen atamaları yapılamadı. Darıca Bucağı'nın lise ihtiyacına cevap verecek uygulama 1980-81 eğitim yılının bilindik siyasi çalkantıları ve sıkıntıları arasına sıkıştırılan bir ayrıntı olarak tezahür edecek, Darıca Ortaokulu'na yapılan ek derslikle lise açılmış olacaktı.