Bal GTÜ ile bilimsel takipte!

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Yüksek Öğretim Kurumu eşgüdümünde yürütülen "Üniversitelerin Bölgesel Kalkınma Odaklı Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşması" programı kapsamında, Bingöl Üniversitesi ile işbirliği içinde olan Gebze Teknik Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Başkan Yardımcısı ve Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yelda Özden Çiftçi Bingöl Balı ile ilgili yapılacak olan projeyi açıkladı. Ülkemizde ilk defa bir pilot üniversite ve araştırma üniversitesinin işbirliği protokolü ile başlayan projede kalitesi ile dünya ikincisi olan buna rağmen hak ettiği yere henüz gelememiş olan Bingöl Balı ülke ekonomisine kazandırılacak.

Ar ve arı ürünleri alanında ihtisaslaşma desteği alan Bingöl Üniversitesi bitki türlerinin moleküler yöntemler ile tanımlanması ve biyoteknolojik teknikler ile korunması çalışmalarını üst düzeyde yürüten GTÜ ile bağlantıya geçerek bu konuda birlikte bir çalışma başlattı. Bu çalışmayı yürüten GTÜ Akademisyeni Prof. Dr. Yelda Özden Çiftçi proje uygulamalarında neler yapılacağını ve proje çıktılarında beklentilerini şöyle aktardı:

“Bingöl Üniversitesi İhtisaslaşma ve Kalkınma Alanında pilot üniversite seçildi ve arı ve arı ürünleri konusunda ilk defa bir pilot üniversite ile araştırma üniversitesi işbirliği protokolü imzaladı. Protokol,  Bilimsel araştırmalar yapmak, öğrenci değiş tokuşu, staj imkânı gibi akademik olanaklar sağlıyor.

Arı balı üretirken tabii bitki nektarı bitkiden alıyor. Dolayısı ile proje bitki ile bağlantılı. Bingöl endemik bitki çeşitliliği bakımından zengin bir floraya sahip ve bu floranın ortaya çıkarılması için bize Bingöl Üniversitesi’ nden öneri geldi. Sayın Rektör Hocamızın da teşvik ve destekleri ile birçok alanda olduğu gibi bu konuda da ülkenin ekonomi ve endüstrisine katkı ve özellikle bölge halkına kalkınma sağlayacak bu proje teklifini memnuniyetle kabul ettik ve iki güzide üniversite arasında yapılan akademik işbirliği protokolü ile çalışmalarımız başladı. Söz konusu projenin amacı, kalite bakımından dünyada ikinciliği bulunan balı oluştururken arıların nektar aldıkları bitkileri belirlemek, bu içeriğe göre gerçek Bingöl balının içeriğini anlamak ve %100 Bingöl Balı olarak ürünü teşhis edebilecek bir yazılımı hazırlamaktır. Nihai hedef ise Bingöl Balı’ nın markalaşmasına katkıda bulunarak, bölge halkının arı ve arı ürünlerinin üretimine teşvik edilmesi, bölgede böylelikle istidamın ve kalkınmanın sağlanmasıdır.

Çalışmamızda DNA Barkodlama tekniğini kullanacağız. Bingöl’de farklı farklı alanlara koyulan kovanların polenlerini toplayacağız, Bingöl balından örnek alacağız, bölgede bulunan yaklaşık 300 bitki türünden de örnekler alarak eşleştirme yapacağız. Üniversitemizin Bilişim Enstitüsünden bir öğretim üyesi de projemize katkı sağlayarak, elde ettiğimiz tüm verileri bir araya toplayıp, değerlendirme yapmamıza olanak tanıyacak uygun bir yazılım programı gerçekleştirecek. DNA verileri, polen verileri ve bitkilerden ortaya çıkacak sistematik analizler bir araya getirilerek tam bir tanıma programı oluşturulacak. Bingöl özelinde başlayan bu program, diğer ballar üzerinde de devam edebilir. Bu açıdan sürdürülebilir bir proje.

Sonunda Bingöl Balının hak ettiği yere gelmesi, bölgedeki kalkınmaya destek sağlamak, ihtisaslaşmaya katkı sağlamak,  floranın ortaya çıkarılması, arı meralarının kurulması, istihdamla birlikte ekonomiye önemli katkı sağlayacak bir proje olması bekleniyor. Ayrıca proje sayesinde ortak doktora ve yüksek lisans öğrencilerine akademik destekte sağlanmış olacak.

Bu projenin yanı sıra yine aynı işbirliği çerçevesinde alternatif arı ürünlerinin geliştirilmesi de sağlanacak. Bal cilde çok iyi gelen, besleyici özelliğe sahip bir ürün; kozmetik sektöründe de farklı üniversiteler ile var olan işbirliklerimizden yararlanarak yüz maskesi ve koruyucu gibi içeriği arı ürünleri ile zenginleştirilmiş yeni kozmetik ürünlerin geliştirilmesi planlanıyor.”